Sveitamannaguðfræði?

  Vegna gagnrýni á hina nýju þýðingu á Biblíunni ákvað ég að endurbirta þessa færslu en þar sést vel hve "gagnrýnin" er oft órökrétt og beinlínis röng!

 

Spjátrungurinn og sveitapresturinn, Geir Waage, var með gamalkunna yfirburðatilburði í Kastljósinu og var honum tíðrætt um orðið "monogenes" sem hann sagði þýða "eingetinn".  Ég gerði mér það til gamans að googla þetta orð.  Þá kemur nú ýmislegt annað í ljós, sem stangast á við þá gömlu íslensku sveitamannaguðfræði, að María Mey hafi getið Guðssoninn ein, og því sé hann eingetinn.  Þetta hefur vafist fyrir mörgum, sérstaklega trúlausum, því flest vitum við að það þarf tvo til.  En orðið "monogenes" hefur ekkert með þetta að gera, enda er þetta útúrsnúningur.

    Geir er mjög upptekinn af Jh 3:16;  "Því svo elskaði Guð heiminnn, að hann gaf son sinn eingetinn (monogenes)..." Í nýju þýðingunni "einkason" (monogenes).  Í "frumtextanum" er orðið "monogenes" notað að minnsta kosti þrisvar sinnum annarsstaðar í Nýja Testamentinu.  Í Lk 7:12 "Þegar hann nálgaðist borgarhliðin, þá var verið að bera út mann, einkason (monogenes) móður sinnar..."  Í Lk 8:42  "Því hann átti einkadóttur (monogenes)..."  Í 1. Jóhannesarbréfi 4:9 "Í því  birtist kærleikur Guðs meðal vor, að Guð hefur sent einkason (monogenes) sinn í heiminn til þess að vér skyldum lifa fyrir hann (gamla Þýðingin)"  Því hef ég skáletrað Jh 4:9, að sumir hafa viljað meina að öðruvísi horfði við um orðið "monogenes" í samhengi við son Guðs. 

  Einnig er til í dæminu að "monogenes" gæti þýtt  hinn "getni" Guð, andstæða við hinn Eilífa Guð, sem eðli málsins samkvæmt er ekki "getinn" heldur eilífur.  

   Í  Jh 1:14  "Og Orðið (Guð) varð hold, hann bjó með oss, fullur náðar og sannleika, og vér sáum dýrð hans, dýrð sem sonurinn eini á frá föðurnum."  Ennfremur Jh 1:1-4  "Í upphafi var Orðið, og orðið var hjá Guði, og Orðið var Guð.  Hann var í upphafi hjá Guði.  Allir hlutir urðu fyrir hann, án hans varð ekki neitt, sem til er.  Í honum var líf, og lífið var ljós mannanna.  Ljósið skín í myrkrinu, og myrkrið tók ekki á móti því."  Og Jh 1:9-12  "Hið sanna ljós, sem upplýsir hvern mann, kom nú í heiminn.  Hann var í heiminum, og heimurinn var orðinn til fyrir hann, en heimurinn þekkti hann ekki.  Hann kom til eignar sinnar, en hans eigin menn tóku ekki við honum.  En öllum þeim, sem tóku við honum, gaf hann rétt til að verða Guðs börn, þeim, er trúa á nafn hans."    

Athugasemdir

[Jón Valur Jensson, 24.10.2007 kl. 11:45]

Illa hefurðu misskilið hlutina, Auðun, ef þú hyggur lærðan guðfræðing eins og séra Geir misskilja orðið 'monogenes' sem svo, að það vísi til þess, að Jesús átti aðeins móður og engan jarðneskan föður. 'Monogenes' er í beinni (og hrárri) latneskri þýðingu 'unigenitus' (t.d.í Vúlgötu-þýðingu Hieronymysar kirkjuföður) og á ensku 'the only begotten' (t.d. í King James Version, öðru nafni Authorized Version, sem notuð er af anglikönslu kirkjunni). Eingetnaðurinn (að Kristur -- eða öllu heldur Orðið, Logos, Sonurinn eilífi -- sé hinn eini getni Sonur frá Föðurnum) vísar alls ekki til meyfæðingar Maríu (sem er þó staðföst kenning Nýja testamentisins á öðrum stöðum í því), heldur til þess, að Sonurinn, sem til var áður en hann tók sér bústað í kviði Maríu móður sinnar, 'fæddist' ekki af Föðunum (Guði Föður) á einhverjum tímapunkti, heldur eins og ljómar eilíflega af eðli Föðurins, og þar er 'getnaðar'-hugtakið aðeins líkingarmynd, en vísar þó í og með til sameðlis þeirra. Og hann er hinn eini getni, hann er ekki "bróðir englanna", eins og einhver gæti hugsað sér þetta, heldur einstakur og eilífur, en þeir hins vegar sköpunarverur, sem hann er ekki. -- Að þú talir svona niður til Geirs um þetta mál ber því jafnvel vitni, að þú hafir hlustað illa á Kastljósþáttinn, því að hann tók það skýrt fram, að hann væri ekki að tala um meyfæðinguna. Engin virðing er heldur fólgin í því að smána séra Geir með því að kalla hann 'spjátrunginn', það hjálpar engan veginn málstað þínum. Bendi þér á þetta með vinsemd og góðum óskum.

[Auðun Gíslason, 24.10.2007 kl. 13:12]

Trúlega hefur lærðari guðfræðingur en þú skrifað greinina sem ég hef þetta eftir.  Hinsvegar eru fleiri en ein hlið á peningnum í þessu sem fleiru.  Sem sagt menn eru ekki sammála um túlkun þessa orðs.

Að lokum vil ég benda þér á, Jón Valur, að lesa aftur og betur þennan litla pistil minn um þetta málefni!  Fyrsta málsgreinin er spaug einsog þú sérð e.t.v. ef þú lest með opnum huga.  Önnur málsgreinin vísar einmitt til þessarar hugmyndar um hinn eina getna getna Guðs!  Þriðja málsgreinin eru dæmi um þar sem orðið "monogenes" er notað í "frumtextum", en hefur aldrei verið þýtt sem eingetinn af augljósum ástæðum.

P.s.  Jón Valur!  Samkvæmt venju þinni dettur þú ofaní pytt yfirlætis þegar þú skrifar á blogginu.  Og ég hef engan sérstakan málstað í þessu máli.  Aðeins að gera athugasemd við einsýnan og einstrengingslegan málflutning "lærðra" guðfræðinga.

[Auðun Gíslason, 24.10.2007 kl. 13:35]

Fjórða málsgreinin inniheldur texta úr Jóhannesarguðspjalli.  Þessi texti er ekki valinn bara svona útí loftið, Jón Valur.